فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان دانشگاه علوم پزشکی کردستان، با تأکید بر اینکه مداخله زودهنگام و آگاهی والدین کلید موفقیت در درمان تأخیر گفتار است، گفت: بی‌توجهی به این مشکل می‌تواند پیامدهای جدی بر رشد اجتماعی، تحصیلی و روانی کودک داشته باشد.


به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، دکتر سلیمان محمدزاده فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان اظهار کرد: تأخیر گفتار به حالتی گفته می‌شود که کودک در مقایسه با هم‌سالان خود، مهارت‌های گفتاری یا زبانی را در زمان مورد انتظار کسب نمی‌کند، این مشکل یکی از دلایل اصلی مراجعه والدین به متخصصان اطفال و روانپزشک کودک و نوجوان و گفتاردرمانگران است و در صورت شناسایی به‌موقع، قابل درمان یا مدیریت است.


دکتر محمدزاده، عنوان کرد: نشانه‌های تأخیر گفتار بسته به سن کودک متفاوت‌اند، اگر کودکی تا یک سالگی به صداها واکنش نشان ندهد یا از ایما و اشاره استفاده نکند یا کودکانی که تا ۲ سالگی قادر به گفتن کلمات ساده نباشند یا صدا و حرکات دیگران را تقلید نکنند از نشانه های مهم هستند یا اگر تا ۳ سالگی دایره واژگان محدود باشد یا توانایی در ساخت جملات ساده نداشته باشند و اگر پس از ۳ سالگی گفتار نامفهوم، جمله‌سازی ضعیف، یا مشکل در درک دستورات دیده شود بهتر است هرچه زودتر با متخصص گفتاردرمانی یا روان‌پزشک کودک مشورت کنید.

وی با اشاره به اینکه تأخیر گفتار می‌تواند ناشی از عوامل گوناگون باشد، افزود: مشکلات رشدی مانند تأخیر عمومی رشد، اوتیسم، یا سندرم داون، کم توانی ذهنی و اختلال بیش فعالی کم توجهی و مشکلات شنوایی از قبیل ناشنوایی یا کم‌شنوایی یا شکاف کام و فلج مغزی می‌توانند مانع یادگیری گفتار شوند.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی کردستان، بیان کرد: همچنین در خانواده های که دو یا چند زبانگی شدید وجود دارد و یا خانواده‌هایی که ارتباط کلامی اندکی با فرزندان خود برقرار می‌کنند یا مداوم با گوشی تلفن و تبلت سرگرم می‌شوند مشکلات گفتاری بیشتر دیده می شود.

دکتر محمدزاده، سابقه ارثی اختلال گفتاری در والدین یا خواهر و برادران را نیز در این زمینه مهم عنوان کرد و گفت: برای تشخیص دقیق تأخیر گفتار، ارزیابی چندجانبه لازم است از جمله توسط روانپزشک اطفال یا متخصص کودکان ارزیابی جامعی از نظر تکاملی، شنوایی و سلامت عمومی صورت گیرد و توسط گفتاردرمانگر مهارت‌های زبانی کودک ارزیابی شود و جهت بررسی شنوایی تست‌های شنوایی صورت گیرد.

وی با تأکید بر اهمیت درمان متناسب با علت و شدت تأخیر گفتار، گفت: بی‌توجهی به تأخیر گفتار می‌تواند پیامدهای بلندمدتی در رشد اجتماعی، تحصیلی و روانی کودک داشته باشد و مداخله زودهنگام و آگاهی والدین کلید موفقیت در این زمینه است.

رویکردهای درمانی و نقش والدین

دکتر محمدزاده بر اهمیت جلسات منظم با گفتاردرمانگر برای تقویت تلفظ، جمله‌سازی و دایره واژگان تأکید کرد و افزود: مداخله زودهنگام، به ویژه قبل از 3 سالگی، با تمرکز بر بازی‌های زبانی و تعاملات گفتاری، ضروری است.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی کردستان، به نقش والدین در این فرآیند حیاتی اشاره و تصریح کرد: صحبت کردن مستمر با کودک، خواندن کتاب برای او، استفاده از بازی‌های گفتاری روزمره، استفاده از جملات ساده و شفاف در گفت‌وگو با کودک و تشویق کودک به تقلید از صداها و آواز خواندن کمک شایانی خواهد کرد.


وی توصیه کرد: والدین استفاده از موبایل، تبلت و تلویزیون را برای کودک به حداقل برسانند و به جای آن، زمان بیشتری را صرف تعاملات چهره‌به‌چهره و بازی با کودکان دیگر کنند.

این فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان، در صورت لزوم، به استفاده از درمان‌های حمایتی نیز اشاره کرد و گفت: سمعک، جراحی (در صورت وجود شکاف کام) و کاردرمانی (در کودکان دارای اختلالات حرکتی یا شناختی) از درمان‌های حمایتی به شمار می آید.

دکتر محمدزاده در پایان خاطرنشان کرد: تأخیر گفتار ممکن است گاهی گذرا باشد، اما گاهی نیز نشانه‌ای از یک اختلال زمینه‌ای مهم‌تر است بنابراین، نقش خانواده، آگاهی والدین و مداخله حرفه‌ای به‌موقع و زودهنگام، کلید موفقیت در درمان این مشکل است.